Pochodzenie i opis rasy NFO. Koty norweskie leśne - Hodowla kotów norweskich leśnych Omahkatayo*PL

Przejdź do treści

POCHODZENIE i OPIS RASY NFO
„Na to Loki z Utgardu odezwał się w te słowa: „(...) podnieś mojego kota z ziemi; nie mówiłbym tak do Thora, jednego z Asów, gdybym nie widział, żeś mniej wart niż się wydajesz.” Na to na podłogę dworca skoczył szary kot, bardzo wielki; i podszedł Thor do niego i złapał go pod brzuchem i spróbował podnieść. Ale kot tylko wygiął się w łuk, i choć Thor natężał ramiona i ciągnął do góry ile sił, kot uniósł tylko jedną łapę, i Thor nie posunął się ani krztyny w swych wysiłkach. Na to rzekł Loki z Utgardu: „Stało się tak, jak przewidywałem, ten kot jest olbrzymi, a Thor mały i nikczemny pośród wielkich ludzi tu zgromadzonych.” (1220-1230 r., Edda młodsza autorstwa Snorriego Sturlussona).

"Żaden dom nie jest ogniskiem domowym,
dopóki nie promieniuje w nim szczęście kota.
Kot jest w domu przedstawicielem
tajemnicy, uroku, sugestii"
L.M MONTGOMERY


Tak brzmi fragment islandzkiego zabytku literackiego pochodzącego z lat 1220 -1230, zatytułowanego Snorra Edda (Edda Snorriego), zwanego również też Eddą prozaiczną, a traktującego o mitologii nordyckiej. Jest to zarazem (jak chce legenda) pierwsza pisemna wzmianka o niezwykłych kotach, nazywanych czasem huldrekatte (kotami czarownicy), potężnych mieszkańcach norweskich lasów - kotach norweskich leśnych.

Ich pochodzenie jest okryte mgłą tajemniczości, a żadna z wysnuwanych na ten temat teorii nie została jednoznacznie potwierdzona. Możliwym jest, że rasa powstała samoistnie, bez współudziału człowieka, na drodze ewolucji: w trudnych warunkach klimatycznych mogły przetrwać tylko zwierzęta najlepiej przystosowane, którym nie straszny był mróz, śnieg i przenikliwy wiatr.

Charakterystyczne cechy kotów norweskich leśnych: półdługie futro, mocna budowa, tzw. łapy śnieżne, czyli kępki sierści chroniące przed śniegiem poduszki łap, haczykowate pazury o nieco innym niż u innych kotów rozstawie, umożliwiające „norwegom” schodzenie z drzew głową w dół na podobieństwo wiewiórek miałyby więc być wyłącznym dziełem doboru naturalnego.

Inna teoria zakłada, że protoplaści norweskich kotów leśnych przybyli do Norwegii z Bizancjum wraz z Waregami - jako strażnicy przewożonego na pokładach statków ziarna przed gryzoniami. W myśl tych przypuszczeń norweskie koty leśne byłyby spokrewnione z tureckimi angorami, natomiast ich dalsze rozprzestrzenianie się na skutek wypraw wikingów mogło w jakimś stopniu przyczynić się do powstania chociażby amerykańskiej rasy kotów maine coon. Są to jednak wyłącznie przypuszczenia, natomiast faktem, możliwym do ustalenia z względną pewnością, jest brak pokrewieństwa między norweskimi kotami leśnymi a żbikiem - różnice w fenotypie są tak duże, że praktycznie wykluczają wspólne pochodzenie tych kotów.


Koty norweskie leśne to duże, muskularne koty, raczej potężne niż eleganckie, co jednak w najmniejszym stopniu nie czyni ich niezgrabnymi. Waga kocurów sięga od 6 do 10 kg, kotki są zauważalnie mniejsze, ważąc od 4 do 5 kg.
Koty te charakteryzują się długim, mocnym ciałem, i silnymi, długimi łapami o dużych, okrągłych stopach - przy czym tylne łapy się dłuższe od przednich. Ta pozorna dysproporcja zapewnia „norwegom” dużą skoczność i jest jedną z cech świadczących o doskonałym przystosowaniu tych kotów do naturalnych warunków życia.

To przystosowanie przejawia się również w innych cechach kotów tej rasy, a przede wszystkim jest widoczne w ich futrze. Sierść norweskich kotów leśnych jest dwuwarstwowa: składa się z wełnistego, gęstego podszerstka, doskonale chroniącego ciało zwierzęcia przed zimnem, i długich, sztywnych, tłustawych włosów okrywowych, stanowiącą skuteczną zaporę dla wilgoci. Włosy okrywowe występują głównie na grzbiecie, bokach i ogonie kota, zaś podszerstek tworzy obfitą kryzę, podobną do lwiej grzywy, gors i tak zwane „portki” na tylnych łapach zwierzęcia.

Obfitość i długość futra zależy od pory roku: zimą ma za zadanie stanowić ochronę przed niskimi temperaturami i wilgocią, natomiast latem futro jest wyraźnie krótsze, jedyną pozostałością po dniach obfitości jest wtedy długi, puszysty ogon, sięgający przynajmniej do łopatek zwierzęcia. Futro nie może być zbyt jedwabiste ani delikatne, ponieważ zwierzę nie dałoby sobie rady z pielęgnacją łatwo kołtuniącej się sierści. Sprawia to również, że pielęgnacja „norwega” w warunkach domowych nie nastręcza zbyt wiele trudności, z wyjątkiem okresu wiosennego linienia, kiedy intensywnie wypadająca sierść zlizywana przez kota może doprowadzić do zatkania przewodu pokarmowego kulami włosowymi.


Łapy, wrażliwe na działanie niskich temperatur, są chronione przez gęste kępki dłuższych włosów wyrastających spomiędzy poduszek. Podobną ochronę mają również uszy - wyrastająca z nich sierść przesłania ucho ocieplającą kotarą i sięga daleko poza małżowinę.
Same uszy są duże, o szerokiej, otwartej podstawie, spiczaste u góry i zakończone zawadiackimi pędzelkami.
Głowa widziana en face ma kształt trójkąta równobocznego: odległość między uszami powinna być równa odległości między uchem a brodą.
Czoło jest lekko zaokrąglone, płynnie przechodząc w słynny już prosty profil nosa bez tzw. stopu, czyli przełamania.
Obrazu dopełnia mocna szczęka i oczy - lekko skośne, tajemnicze, o migdałowym kształcie i niezwykłej ekspresji. Mogą być we wszystkich kolorach, niezależnie od koloru futra: zielone, złote, pomarańczowe oraz niebieskie.

Podobnie kolor futra jest niemal dowolny: „norwegi” występują w wielu kolorach: czarnym, niebieskim, rudym kremowym, szylkretowym; zarówno gładkich, jak i pręgowanych, z dodatkiem bieli lub bez. Istnieją jednak rodzaje umaszczenia nie uznane u norweskich kotów leśnych: umaszczenie typu point, kolory czekoladowy, liliowy, cynamonowy i płowy.


W 2004 r. na walnym zgromadzeniu delegatów FIFe zaakceptowano dwie nowe odmiany barwne: amber i light amber (bursztynowy i jasnobursztynowy), przy założeniu, że nie są to odmiany wprowadzone na skutek krzyżowań innych ras (co w przypadku ras zwanych naturalnymi nie jest dopuszczalne), lecz będące efektem utrwalonej samorzutnej mutacji.

Bardzo efektowną odmianą barwną są białe norweskie koty leśne
, nazywane też kotami śnieżnymi - niebiesko-, zielono-, pomarańczowo- lub różnookie.
Niestety, podobnie do białych kotów innych ras, również norweskie koty leśne są narażone na defekt rozwoju narządów słuchu, genetycznie powiązany z epistatyczną dominującą bielą, powodujący upośledzenie słuchu lub wręcz głuchotę. Co ciekawe, charakterystyczny dla białych kotów bladoniebieski kolor oczu może również występować u kotów o innym umaszczeniu, zazwyczaj jednak dotyczy to kotów z dużą ilością bieli.

Koty norweskie leśne nie są oceniane pod kątem koloru, lecz jedynie struktury futra, dlatego też wielkość i rozłożenie plam bieli nie mają znaczenia podczas oceny zgodności ze standardem.

[Magdalena Patrykiejew
- fragmenty monografii norweskich kotów leśnych czasopismo „Kot” nr 1/2005]


Opis rasy kota norweskiego na podstawie książki "RASY KOTÓW". Oficyna Wydawnicza MULTICO 2002.

Wraz ze wzrostem popularności kota jako towarzysza człowieka wzrastała także liczba ras kotów. Oprócz tradycyjnych powstawało coraz więcej nowych, stopniowo "odkrywanych" ras.
Do takich należy kot norweski leśny
, który w swej pierwotnej "dzikiej" postaci występował w zimnych regionach Skandynawii.

Kot norweski leśny powstał z przypadkowych krzyżówek między wałęsającymi się kotami długowłosymi a kotami domowymi. Z tych mieszańców rozwinęły się na przestrzeni wieków dostosowane do surowego życia na północy silne koty z gęstym, półdługim futrem. Od dawna koty te spotykało się w chłopskich zagrodach, gdzie same musiały się o siebie troszczyć i nie mogły liczyć na ciepły kąt przy kominku. Dopiero w miarę rozwoju urbanizacji zmieniało się życie tego norweskiego kota leśnego, jak go później nazwano.

Wraz ze zmianą populacji kotów recesywny gen DNA odpowiedzialny za długie włosy był wypierany przez gen DNA warunkujący występowanie włosów krótkich. W ten sposób poszukujący nowych ras, hodowcy kotów odkryli "swojego" kota leśnego.


Koty norweskie leśne są duże, o wydłużonym tułowiu, silne, muskularne i długonogie. Uwagę zwraca trójkątna głowa średniej wielkości, z długim i prostym nosem oraz dużymi, wysoko osadzonymi uszami z wyraźnymi pędzelkami włosów jak u rysia.
Długi, gęsto owłosiony ogon w ruchu wygląda jak pióropusz, eleganckie "portki" na tylnych kończynach i kołnierz na szyi - najwyrazistszy podczas zimy - powodują, że koty te, zwłaszcza kocury, wyglądają prawie jak długowłose.
Na reszcie ciała są średniej długości, przy czym okrywowe muszą być raczej sztywne i mocne, aby chroniły przed wilgocią. Podszycie jest gęste i długie, chroniące przed zimnem. Z daleka włosy norweskiego kota leśnego wyglądają jakby trochę były tłuste, co jest cechą normalną u kota żyjącego na swobodzie.

Z czasem jakość futra się zmieniła: tłuste włosy okrywowe mają już tylko bardzo nieliczne koty, natomiast długość włosów stała się zadziwiająco większa. Odporność na wodę i zimno na skutek zabiegów hodowlanych zanikła i w efekcie z dawnego krzepkiego zwierzęcia norweski kot leśny stał się kotem szlachetnym jak wiele innych.

Odpowiedzialni hodowcy od dawna dążą do tego, aby zachować tę rasę z jej pierwotnymi cechami i żądają zakazu jakichkolwiek krzyżowań z innymi rasami. W związku z tym w genealogii hodowanych przez nich kotów można znaleźć wśród ich przodków co najmniej pięć pokoleń norweskich kotów leśnych czystej rasy.


Oczy "norwegów", mające kształt migdałów, powinny być ustawione lekko skośnie i w przeciwieństwie do wielu innych ras mogą mieć zupełnie dowolny kolor. Ostatnio największym powodzeniem cieszą się koty miedzianookie.

Hodowla nastawiona na uzyskanie określonych barw futra nie odgrywa jeszcze u norweskich kotów leśnych decydującej roli, jak to się dzieje z kotami innych ras, co jest niezbędne dla utrzymania w hodowli szerokiej puli genów. Chociaż rozmaite odmiany barwne są jednoznacznie określone i znormalizowane, przy czym stale dochodzą nowe, w zasadzie można krzyżować ze sobą wszystkie odmiany barwne.
Jest to ważnym przyczynkiem do zachowania typu i jakości futra, ponieważ nie wszystkie odmiany barwne mają tak samo silne włosy okrywowe lub tak samo gęste podszycie.

Czarne koty mają mocniejsze włosy okrywowe, lecz mniej podszycia, niebieskie natomiast mają bardzo gęste podszycie.
Czarne pręgowane są najbardziej zbliżone do pierwotnego ideału.
Wiele kotów z hodowli nastawionych na uzyskanie pożądanych kolorów ma futro wprawdzie doskonałe i rzadkiej barwy, np. białą lub niebieską, jednak ich okrywa włosowa tak odbiega od pierwotnego wyglądu futra kotów norweskich, jak budowa ciała: koty te coraz częściej mają delikatną budowę ciała i mały wzrost.


Koty norweskie leśne dzielimy pod względem barw na dwie duże grupy, mianowicie z genem agouti i bez tego genu.
Określenie agouti pochodzi od południowoamerykańskiego gryzonia aguti złocistego (Dasyprocta aguti) i oznacza barwę wielu dzikich gatunków zwierząt (gen A/a).
Gen odpowiedzialny za tę cechę powoduje powstawanie na poszczególnych włosach żółto-szarych lub czarno-złotych prążków, a to dopiero umożliwia znany rysunek tabby.

W odniesieniu do norweskich kotów leśnych oznacza to, że wszystkie odmiany z oznakami tabby są kotami agouti
i dlatego muszą też mieć typowe cechy: czerwonawe lusterko nosa z czarnym obrzeżeniem, jasną plamę na tylnej stronie uszu, czyli tzw. odcisk kciuka, i ciemny pasek na dolnej stronie tylnych łap (stóp). Należy jednak zwrócić uwagę, że srebrzyste i złociste norweskie koty leśne stanowią wyjątek pod względem tych cech.

Kot norweski leśny czarny tabby jest kotem agouti swojej rasy. Ten kolor w klasycznym wzorze tabby wykazywały pierwsze importowane koty z klasycznej linii "Pan's". Na tle piaskowego podszycia widać czarne pręgi i pierścienie tabby, a na twarzy wyraźny znak tabby w kształcie litery M . Ważne są równomierność rozmieszczenia rysunku i czystość barwy futra. Białe plamy są niepożądane.

Norweski kot leśny czarny tabby z białym, odpowiada kombinacji pierwotnego kota czarnego tabby z elementem łaciatości, co umożliwiło powstanie wielu kotów z ładnym białym "śliniakiem" na piersi. Z wyjątkiem wyraźnie odgraniczonych białych plam, pozostała część futra musi także u tych kotów mieć wyraźny wzór tabby.

Kot norweski leśny niebieski tabby jest odmianą, u której nastąpiło rozjaśnienie oznak tabby i podszycia. Stosunek między barwą zasadniczą a wzorem tabby odpowiada klasycznemu niebieskiemu tabby.

Norweski kot leśny srebrzysty
tabby jako nowa odmiana barwna jest już szeroko rozpowszechniony i ma powodzenie u hodowców. Kot srebrzysty tabby ma na srebrzystobiałym tle czarny rysunek pręgowania : klasyczny tabby, z typowymi kolistymi wzorami w kształcie motyla, w postaci pierwotnego rysunku tygrysiego oraz cętkowanego, jaki znamy u nakrapianych kotów domowych.

Elegancko wygląda kot srebrzysty tabby z białym, w którego hodowli dąży się do uzyskania białych "rękawiczek" i białego "śliniaka".

Modne są także powstałe przez rozjaśnienie barwy koty niebieskie srebrzyste tabby. Szaroniebieski rysunek na tle srebrzystobiałego podszycia wygląda jeszcze wytworniej i czyni z kota o doskonałym rysunku ubarwienia futra prawdziwy klejnot.


Umaszczenie szylkretowe tabby mają tylko samice. Odpowiada ono mieszaninie barwy szylkretowej ze wzorem tabby. Futro takich kotek w czarne, rude i kremowe wzory ma wyraźne oznaki tabby, chociaż nie zawsze w postaci klasycznego tabby z kolistymi wzorami. Wiąże się to z barwnymi plamami zabarwienia szylkretowego.
Szylkretowe tabby, tak jak wszystkie pręgusy, występują również z białym, co ich pstrokatej okrywie włosowej dodaje uroku.

Norwegi rude-srebrzyste tabby i kremowe-srebrzyste tabby spotyka się rzadko. Na pierwszy rzut oka wyglądają jak rude lub kremowe dymne. Dopiero po dokładniejszym przyjrzeniu się widać delikatny wzór tabby na czerwonawo zabarwionym futrze ze srebrzystobiałym podszyciem.

Na temat kotów złocistych tabby
toczą się w kręgach hodowców wielkie spory. Jedni chcą uznać koty z czarnym wzorem na tle ciepłego, złocistego podszycia za odrębną odmianę barwną, podobnie jak koty złociste innych ras, inni natomiast krytykują je i nazywają rozmytymi czarnymi tabby i uważają, że nie powinno się ich nadal hodować. W każdym razie dla hobbystów koty złociste tabby są pełne uroku.

Koty dymne
miały bardzo duży wpływ na hodowlę kotów srebrzystych rasy norweskich kotów leśnych i jeszcze dzisiaj urzekają one osobliwym oddzieleniem białego tła podszycia od włosów okrywowych, których końcowa połowa jest czarno, niebiesko, rudo lub kremowo zabarwiona, w zależności od tego, czy są to koty czarne dymne, niebieskie dymne, rude dymne czy kremowe dymne. Podczas spoczynku czarne końce włosów przykrywają jasne podszycie i dopiero w ruchu widać srebrzyste tło. Oczywiście wszystkie koty dymne hoduje się także jako dymne z białym.

U kotów non-agouti ( bez pręgowania ),wyeliminowany został gen DNA odpowiedzialny za przyciemnienie końców włosów, tak, że przy załamaniu światła powstaje wrażenie jednobarwności.
Do niedawna poświęcano tym kotom więcej uwagi, w wyniku czego mamy dzisiaj wszystkie uznane barwy także u norweskich kotów leśnych.

Czarne koty norweskie leśne istniały od bardzo dawna. Należały one do "pionierów" hodowli i pojawiły się prawie równocześnie z czarnymi tabby. Hodowcom sprawiają one często pewien kłopot, ponieważ barwa okrywy nie zawsze jest całkowicie jednolita i nie zawsze lśni jak czarny lakier, a ich czerń miejscami wpada w odcień czerwonawy lub brązowawy, co z pewnością jest wpływem przodków tabby.
W zamian koty czarne wnoszą do hodowli dobre proporcje budowy ciała i silne włosy okrywowe, tak samo jak ich krewniacy koty czarno-białe, które wyglądają bardzo ciekawie ze swoimi białymi "śliniakami" na piersi lub białymi plamami na nosie albo czole.

Norweskie koty leśne w kolorze niebieskim występują rzadziej. Urokowi niebieskiej i niebiesko-białej odmiany barwnej uległo wielu hodowców i niebieski "norweg" zawsze jest fenomenem.

Białe koty norweskie leśne
występują w hodowlach dopiero od końca lat 80. Problem hodowli tej odmiany barwnej stanowi fakt, że część kociąt rodzi się głucha. Osobnikom używanym do dalszej hodowli przeprowadza się atesty słuchu.

Koty szylkretowe
uchodzą w Skandynawii za koty przynoszące szczęście, ponieważ trójbarwność jest tam uważana za rzecz zupełnie nadzwyczajną. Samców w tych barwach nie ma, ponieważ dziedziczenie tych cech jest związane z płcią.
Szczególnie dla hodowli jednobarwnych i łaciatych norweskich kotów leśnych ważnym materiałem wyjściowym są koty szylkretowe i szylkretowo białe bez pręgowania, co zarazem wyjaśnia ich szybkie rozpowszechnienie.

Miłośnicy kotów norweskich leśnych mają więc do wyboru bardzo szeroki wachlarz atrakcyjnych kolorów futra.
Wszystkie "norwegi" są kotami nie wypaczonymi pod względem charakteru i krzepkimi, mocnymi, nie wymagającymi od właściciela zbyt intensywnego pielęgnowania.

Kot norweski leśny IC Cody Meladino*PL JW fot. copyright Dariusz Lipecki

Regulamin hodowlany FIFe 2023
<
>
stat4u
Copyright © 2004 - 2024 by Cattery OMAHKATAYO*PL
Wróć do spisu treści